Ferill 80. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: Word Perfect.

---

1991. – 1061 ár frá stofnun Alþingis.
115. löggjafarþing. – 80 . mál.

82. Frumvarp til laga

um samþykkt á ríkisreikningi fyrir árið 1989.

(Lagt fyrir Alþingi á 115. löggjafarþingi 1991.)

1. gr.

    Ríkisreikningur fyrir árið 1989 samþykkist með eftirfarandi niðurstöðum í þús. kr.:

REKSTRARREIKNINGUR FYRIR ÁRIÐ 1989

A-HLUTI

            

Reikningur

Tekjur:        

1989

12.587.531
62.481.056
309.882

75.378.469

7.678.535

Tekjur alls 83.057.004



            

Reikningur

Gjöld:        

1989

22.705.834
15.608.036
1.557.686
99.204.452 ¹
-
-7.683.912

131.392.096

16.115.924 ¹

147.508.020

-64.451.016


            

Reikningur

Sundurliðun gjalda á ráðuneyti:        

1989

828.953
897.115
15.598.212
1.011.515
4.869.516
2.358.082
3.965.910
3.052.175
32.310.964
47.557.459
7.376.644
4.958.353
6.897.910
95.802
15.729.411

         

Gjöld alls

147.508.020

EFNAHAGSREIKNINGUR 31. DESEMBER 1989

A-HLUTI

            

Reikningur

EIGNIR        

1989

VELTUFJÁRMUNIR

148.498
54.060
94.438

2.014.872
1.511.531
55.612
447.729

Skammtímakröfur
20.098.140
18.190.896
1.674.932
164.785
67.527

5.723.230
211.851
1.152.035
3.870.434
488.910

        

Samtals

25.821.370

121.474

28.106.214


            

Reikningur

            

1989

LANGTÍMAKRÖFUR OG ÁHÆTTUFJÁRMUNIR

Langtímakröfur
15.842.446
33.318
8.610.286
3.860.363
257.458
279.147
2.801.874

18.058.577
8.670.303
4.120.896
3.152.834
751.688
1.362.856

43.485
43.485

33.944.508

Áhættufjármunir
2.595.126
1.487.732
1.107.394

        

Áhættufjármunir samtals

2.595.126

36.539.634

64.645.848

EFNAHAGSREIKNINGUR 31. DESEMBER 1989

A-HLUTI

            

Reikningur

SKULDIR        

1989

SKAMMTÍMASKULDIR

3.313.092
2.779.480
533.543
69

321.425
158.564
162.861

100.313
33.953
66.360

5.892.027

10.848.469
1.071.807
5.275.785
3.774.122
726.755

20.475.326


LANGTÍMASKULDIR

31.112.441
23.398
3.220.834
39.367
2.605.182
2.689.581
105.047
22.429.032

            

Reikningur

            

1989

939.331
7
9.747
748.531
181.046

58.511.893

51.516.771

        

142.080.436

162.555.762

Höfuðstóll
-22.702.039
260.046
-11.016.904
-64.451.017

-97.909.914

64.645.848

2. gr.

    Ríkisreikningur fyrir árið 1989 samþykkist með eftirfarandi niðurstöðum í þús. kr.:

REKSTRARREIKNINGUR FYRIR ÁRIÐ 1989

B-HLUTI

            

Reikningur

            

1989

Rekstrartekjur:
28.413.656
1.417.843
144.984

29.976.483

Rekstrargjöld:
7.604.701
6.535.050
921.430
7.526.139
2.714.026
-631.605

        

Rekstrargjöld alls

24.669.741

Rekstrarhagnaður án fjármunatekna
5.306.742

Fjármunatekjur og fjármagnsgjöld:
7.836.769
-6.648.832
469
15.600.922
-11.627.656
975.301
-7.751.825

-1.614.852


3.691.890

304.316

-1.724.010

4.581.122

6.853.318

EFNAHAGSREIKNINGUR 31. DESEMBER 1989

B-HLUTI

            

Reikningur

EIGNIR        

1989

VELTUFJÁRMUNIR


Sjóður og bankainnstæður
103.282
3.661.290

3.764.572

Skammtímakröfur
115.756
12.320.277
8.942.116

21.378.149

2.128.293

27.271.014


FASTAFJÁRMUNIR

Áhættufjármunir og langtímakröfur
90.783.124
312.927

91.096.051

Varanlegir rekstrarfjármunir
9.774.497
18.197.487
7.590.870
109.691

35.672.545

126.768.596

154.039.610

EFNAHAGSREIKNINGUR 31. DESEMBER 1989

B-HLUTI

            

Reikningur

SKULDIR        

1989

SKAMMTÍMASKULDIR

233.698

12.556.303
1.748.845
9.305.115
256.114
1.246.229

12.790.001


LANGTÍMASKULDIR

67.964.371

80.754.372

EIGIÐ FÉ
312.221
39.026.297
33.946.720

73.285.238

154.039.610

3. gr.

    Lög þessi öðlast þegar gildi.

A t h u g a s e m d i r v i ð l a g a f r u m v a r p þ e t t a .

    Frumvarp þetta er samið eftir ríkisreikningi fyrir árið 1989 sem lagður var fyrir Alþingi með bréfi fjármálaráðherra til forseta sameinaðs þings í september 1991.
    Ríkisreikningur fyrir árið 1989 er í fyrsta sinn gerður upp samkvæmt breyttum reikningsskilareglum sem fjármálaráðherra hefur ákveðið að fengnum tillögum ríkisreikningsnefndar. Í uppgjörum ríkisreiknings allmörg undanfarin ár hafa ýmsar skuldbindingar ríkissjóðs ekki verið færðar til bókar fyrr en þær koma til greiðslu og eru því aðeins að hluta sýndar í reikningi. Í ríkisreikningi fyrir árið 1989 eru nú færðar uppsafnaðar skuldbindingar fyrri ára. Er þar um verulegar fjárhæðir að ræða og því ekki hægt að draga af tölunum ályktanir um skuldbindingar árið 1989 sérstaklega. Á þetta einkum við um vexti ríkissjóðs, lífeyrisskuldbindingar og ýmsar sameiginlegar framkvæmdir ríkis og sveitarfélaga eða annarra samtaka þar sem lög kveða á um kostnaðarþátttöku ríkissjóðs. Í síðastnefnda tilvikinu er framkvæmd verkefnis oft undir stjórn annarra en ríkisins. Sá aðili getur því ráðið framkvæmdahraða verksins og um leið skuldbundið ríkissjóð sjálfkrafa. Takmörkun ríkissjóðs hefur falist í veitingu fjár til verkefnisins samkvæmt fjárlögum og til þessa hefur í rekstraruppgjöri ríkissjóðs einungis verið færð til gjalda greiðsla ríkissjóðs á hverju ári.
    Ríkisreikningsnefnd leggur til að stefna beri að því að sýna allar skuldbindingar sem á ríkissjóði hvíla eins og þær eru best þekktar á hverjum tíma. Það er því mikilvægt þegar í upphafi að marka skýrar reglur um það með hvaða hætti kröfur teljast skuldbindandi og þar með bókunarhæfar fyrir ríkissjóð. Er hér á eftir fjallað um helstu útgjaldasvið þar sem gerðar voru á breytingar.
    Lífeyrisskuldbindingar. Af einstökum þáttum ófærðra skuldbindinga vega þyngst ábyrgðir ríkissjóðs vegna lífeyrisskuldbindinga þeirra lífeyrissjóða sem ríkissjóður ber ábyrgð á, en þeir eru Lífeyrissjóður starfsmanna ríkisins, lífeyrissjóðir alþingismanna og ráðherra, Lífeyrissjóður hjúkrunarkvenna, Eftirlaunasjóður starfsmanna Útvegsbankans og lífeyrisréttindi bankastjóra Útvegsbankans. Gerðar voru tryggingafræðilegar úttektir á stöðu þessara sjóða og eru áunnar skuldbindingar færðar í uppgjöri ríkisreiknings 1989.
    Skuldbindingar við sveitarfélög vegna framkvæmda og rekstrar. Allar skuldbindingar ríkissjóðs í tengslum við sameiginlegar framkvæmdir með sveitarfélögum verða hér eftir færðar í ríkisreikningi. Í þessu felst að uppgjör þarf að liggja fyrir við sveitarfélögin á stöðu framkvæmda við hver áramót. Einstök ráðuneyti fara með slíkt uppgjör á eigin málaflokkum við sveitarfélögin og bera ábyrgð á kröfum sveitarfélaga á hendur ríkissjóði.
    Gerðar eru nauðsynlegar færslur í reikningnum 1989 til að draga fram skuldbindingar ríkissjóðs gagnvart sveitarfélögum og er þar um að ræða skuldbindingar vegna framkvæmda sem stofnað hefur verið til á liðnum árum. Í lögum nr. 87/1989, um verkaskiptingu ríkis og sveitarfélaga, er kveðið á um að uppgjör á fjárhagsstöðu framkvæmda ríkis og sveitarfélaga eigi að liggja fyrir í árslok 1989. Helstu málaflokkar, sem hér koma til uppgjörs, voru skólabyggingar og fleiri framkvæmdir menntamálaráðuneytisins, hafnarmannvirki og þéttbýlisvegagerð. Þá liggja fyrir skuldbindingar í heilbrigðisgeiranum bæði hvað snertir rekstur sjúkrastofnana og byggingarkostnað.
    Vextir. Vextir hafa til þessa verið færðir í ríkisreikningi þegar þeir eru greiddir og eru um leið sambland af nafnvöxtum af óverðtryggðum lánum, raunvöxtum af verðtryggðum lánum, svo og vöxtum af lánum í erlendri mynt. Samdóma álit er að í ríkisreikningi beri að færa áfallna vexti ársins. Álitamál er hvaða vexti skal gjaldfæra. Þar kemur tvennt til. Annars vegar að miða við beinan útreikning á áföllnum vöxtum samkvæmt ákvæðum lánssamnings, hins vegar að finna út raunvexti og gjaldfæra þá. Í því samhengi var einnig óútkljáð hvaða verðmæli á að beita við umreikning til raunvaxta. Tillaga nefndarinnar var að í ríkisreikningi 1989 voru færðir áfallnir en ógjaldfallnir vextir í árslok. Ákvörðun um að færa raunvexti til gjalda var frestað og verður það mál skoðað sérstaklega á næstunni með það að markmiði að ákvörðun liggi fyrir við uppgjör ríkisreiknings 1990.
    Ríkisábyrgðir. Nefndin lagði til að í ríkisreikning komi ábyrgðir til bókunar þegar Ríkisábyrgðasjóður hefur leyst þær til sín. Í uppgjöri síðustu ára hafa ekki farið fram hrein uppgjör milli Endurlána ríkissjóðs og Ríkisábyrgðasjóðs, þannig að hjá Endurlánum hafa myndast vanskil lána sem eftir er að færa til gjalda hjá Ríkisábyrgðasjóði. Til álita kemur að ganga lengra og færa til gjalda í A-hluta samsvarandi fjárhæð og Ríkisábyrgðasjóður afskrifar í sínum reikningi vegna affalla. Ákveðið var að bíða með frekari breytingar þar til fyrir liggur skilgreining vinnuhóps um flokkun ríkisaðila og skilgreiningu í málaflokka.
    Hér að framan hafa verið skýrðar helstu breytingar sem gerðar eru á reikningsskilareglum ríkisreikningsins 1989 miðað við fyrri ár. Fyrir notendur reikningsins er mikilvægt að áhrif þeirra séu skýrt dregin fram þar sem breytingin veldur óhjákvæmilega því að talnasamhengi milli ára rofnar.
    Ríkisreikningurinn verður ekki samanburðarhæfur milli ára fyrir og eftir breytinguna á þeim liðum sem hér hafa verið upp taldir. Skýrist það af því að til þessa hafa einungis verið færðar greiðslur til þessara verkefna í ríkisreikningnum en hér eftir verða á hverju ári færðar áfallnar skuldbindingar. Lögð var áhersla á það við framsetningu yfirlita ríkisreiknings 1989 að draga sérstaklega fram þær viðbætur sem felast í uppfærslu skuldbindinga margra ára þannig að að þeim frátöldum sé reikningurinn samanburðarhæfur við fyrri ár. Ríkisreikningur fyrir árið 1990 verður hins vegar fyrsta uppgjör ríkisreiknings sem að fullu er fært upp á rekstrargrunn og því ekki samanburðarhæfur við fyrri ár.
    Í fjárlagafrumvarpi fyrir 1992 er gerð grein fyrir tillögum um breytingu á framsetningu fjárlaga. Fjárlagafrumvarp fyrir 1993 verður sett fram í fullu samræmi við þessar breytingar. Jafnframt er unnið að tillögum um skiptingu útgjalda ríkisins í málaflokka og endurbótum á framsetningu tekna.
    Varðandi frekari greinargerð með frumvarpinu vísast til endurskoðunarskýrslu Ríkisendurskoðunar og yfirskoðunarmanna ríkisreiknings um ríkisreikning 1989 og skýrslu fjármálaráðherra um framkvæmd fjárlaga 1989.

Neðanmálsgrein: 1

¹) Breytt reikningsskilaaðferð leiðir til færslu viðbótarútgjalda á neðangreindar tegundir:

    Fjármunatekjur

1.152

þús. kr.

    Fjármagnsgjöld

1.427

þús. kr.

    Tilfærslur

53.546

þús. kr.

    Ýmis rekstrargjöld

1.184

þús. kr.

Neðanmálsgrein: 2

¹) Breytt reikningsskilaaðferð leiðir til færslu viðbótarútgjalda á neðangreindar tegundir:

    Fjármunatekjur

1.152

þús. kr.

    Fjármagnsgjöld

1.427

þús. kr.

    Tilfærslur

53.546

þús. kr.

    Ýmis rekstrargjöld

1.184

þús. kr.